Jak wybrać szczeniaka ?
No właśnie, często pytanie to urasta do rangi problemu. No bo jak tu wybrać tego jednego jedynego, gdy biega jeszcze 6 identycznych.
Myślę że należy zacząć od wyboru dobrej hodowli. Czyli takiej w której hodowca ma czas zająć się szczeniętami. "Zająć" nie oznacza tylko nakarmić, zaszczepić, odrobaczyć i sprzątnąć kojec. To oznacza poświęcić kilka godzin dziennie na : zabawę ze szczeniakami, umożliwienie im poznanie jak największego kawałka świata na tyle ile jest to tylko możliwe. Szukając szczeniaka z ras myśliwskich, obronnych lub bojowych należy zwrócić uwagę na to czy przodkowie posiadają szkolenia, które by potwierdzały użytkowość. Szczeniak rodzi się już z pewnymi predyspozycjami. Na charakter ma wpływ to jacy byli rodzice i kilka pierwszych tygodni w gnieździe. Okres kilku pierwszych tygodni życia jest bardzo często bagatelizowany przez hodowców, a jest to ogromny błąd. Jeśli szczenięta będą izolowane od świata i ludzi, to na 99 % będą się bały bądź będą agresywne w późniejszym życiu. Są hodowle które wyglądają jak fabryki psów. W klatkach siedzą suki i czekają na następny poród. W takiej hodowli nie polecałbym kupowania szczeniaka. Nie polecałbym kupowania z kojca szczeniaka starszego niż 8 tygodni, chyba że mamy pewność iż hodowca poświęcał mu odpowiednio wiele czasu.
Pamiętajcie, że hodowca musi sprzedać szczeniaki, ale Wy wcale nie musicie akurat u niego kupować Między 5 a 6 tygodniem życia pies ma już niemal całkowicie ukształtowany charakter. Często byłem proszony o pomoc w wyborze szczeniaka i równie często byłem świadkiem jak hodowca próbował oszukać przyszłych nabywców. Nie dajcie sobie wmawiać ze szczeniak boi się Was, bo Was nie zna. Teraz boi się Was na własnym terenie, co będzie w mieście gdzie chodzi tysiące ludzi?
Wielu szkoleniowców opracowywało system testowania szczeniaków. Ze wszystkich które znam mi osobiście podoba się test, którego używa się w Kanadzie. Jeśli będziecie kierowali się nim przy wyborze szczeniaka to myślę, że wybór będzie o wiele trafniejszy. Pamiętajcie że ładny wygląd to nie wszystko. Do urody lepszej czy gorszej człowiek przyzwyczaja się bardzo szybko, a wady w charakterze drażnią do końca życia !
Oto test używany w Kanadzie:
Test
opracowany przez Joachima i Wendy Volhard, przetłumaczony przez Bogdana
Górnego
I. Towarzyskość / łatwość nawiązywania
kontaktu z człowiekiem
Hodowca przynosi egzaminowanego szczeniaka do pomieszczenia przeznaczonego na testowanie, musi to być miejsce, w którym szczenięta będą umieszczone po raz pierwszy w życiu. Egzaminator czeka w części przeciwległej do wejścia, hodowca zostawia psa na podłodze i wychodzi. Egzaminator, klęcząc klaszcze w ręce i wola psa do siebie.
Zadanie testu
Ustalenie stopnia towarzyskości, zaufania do człowieka
Ocena
1 Przybiega chętnie (z entuzjazmem),ogon uniesiony, skacze na egzaminatora, łapie zębami za ręce, szczeka lub warczy
2 Przybiega chętnie, ogon uniesiony, opiera się o egzaminatora przednimi łapami, liże ręce
3 Przybiega chętnie, ogon uniesiony
4 Przybiega chętnie, ogon opuszczony
5 Podchodzi z wahaniem, ogon opuszczony
6 Nie zbliża się do egzaminatora
II. Podążanie za egzaminatorem
Egzaminator
wstaje i normalnym krokiem odchodzi od szczeniaka
Zadanie testu
Ustalenie zdolności podążania za odchodzącym człowiekiem
Ocena
1 Podąża chętnie, ogon uniesiony, płacze się pod nogami, łapie stopy zębami
2 Podąża chętnie, ogon uniesiony, płacze się pod nogami
3 Podąża chętnie, ogon uniesiony
4 Podąża chętnie , ogon opuszczony
5 Podąża z wahaniem, ogon opuszczony
6 Nie podąża, lub odchodzi dalej od egzaminatora
III. Ograniczenie swobody ruchów / dominacja
Egzaminator klęcząc delikatnie przewraca szczeniaka na grzbiet i przytrzymuje w tej pozycji przez 30 sekund
Zadanie testu
Sprawdzenie jak pies reaguje na stres spowodowany fizyczna dominacja egzaminatora. Określenie tendencji do dominacji lub uległości / podporządkowania.
Ocena
1 Walczy zaciekle, wyrywa się, gryzie
2 Walczy zaciekle, wyrywa się
3 Spokojny, walczy, uspokaja się, nie unika wzroku egzaminatora
4 Walczy, uspokaja się
5 Nie walczy
6 Nie walczy, unika wzroku egzaminatora
IV. Dominacja socjalna
Egzaminator nadal klęcząc, uwalnia szczeniaka, pozwala mu wstać i zaczyna głaskać wzdłuż grzbietu. Głaskanie trwa tak długo, aż pies okaże zachowanie umożliwiające pełna ocenę według poniższej skali
Zadanie testu
Oznaczenie stopnia w jakim szczeniak akceptuje dominacje i sprawdzenie czy stara się odzyskać stracona pozycje
Ocena
1 Skacze na egzaminatora, wspina się używając przednich łap, gryzie, warczy
2 Skacze na egzaminatora, wspina się używając przednich łap
3 Wspina się i przytula do egzaminatora, usiłuje liżąc jego twarz
4 Łasi się, liże ręce egzaminatora
5 Przewraca się na grzbiet, liże ręce egzaminatora
6 Odchodzi i trzyma się z daleka od egzaminatora
V. Dominacja przez uniesienie w gore
Egzaminator chwyta szczeniaka i trzymając bezpiecznie w obu dłoniach
unosi około 5 cm nad ziemia test trwa 30 sekund
Zadanie testu
Ustalenie w jakim stopniu szczenię akceptuje dominacje znajdując się w pozycji uniemożliwiającą kontakt z podłożem (brak kontroli)
Ocena
1 Walczy zaciekle, gryzie, warczy
2 Walczy zaciekle
3 Nie walczy, zrelaksowany (spokojny)
4 Walczy krotko, następnie uspokaja się, liże ręce egzaminatora
5 Nie walczy, liże ręce egzaminatora
6 Nie walczy, nieruchomieje
VI. Aportowanie
Egzaminator klęczy blisko szczeniaka i ugniata kartkę papieru tworząc kule, następnie bawi się nią starając się zwrócić uwagę psa. W momencie gdy szczeniak okaże zainteresowanie egzaminator rzuca kule na odległość 1- 1.5 metra.
Zadanie testu
Testowanie chęci do pracy z człowiekiem. Stwierdzono wysoka korelacje miedzy naturalna zdolnością do aportowania a zdolnością do pracy.
Ocena
1 Biegnie za kulka, podnosi ja i ucieka daleko od egzaminatora
2 Biegnie za kulka, zatrzymuje się przy niej, nie wraca
3 Biegnie za kulka, podnosi ją i wraca z nią do egzaminatora
4 Biegnie za kulka, wraca bez niej do egzaminatora
5 Rusza za kulka, ale przerywa bieg - traci zainteresowanie
6 Nie reaguje na poruszającą się kulkę
VII. Reakcja na dotyk / ból
Egzaminator ściska skore miedzy palcami przedniej stopy szczeniaka używając palca wskazującego i kciuka*. Po ściśnięciu egzaminator liczy do dziesięciu i zwalnia nacisk gdy pies próbuje uwolnić łapę.
Zadanie testu
Ustalenie stopnia odporności na lekki ból
Ocena
1 Reakcja po 8-10
2 Reakcja po 6-7
3 Reakcja po 5-6
4 Reakcja po 2-4
5 Reakcja po 1-2
* Nie używać paznokcia
VII. Reakcja na dźwięk
Szczeniak umieszczony jest pośrodku pomieszczenia, egzaminator upuszcza na podłogę przedmiot , który uderzając w podłogę wydaje głośny, ostry dźwięk. Można użyć średniej wielkości metalowej pokrywki, przedmiot powinien upaść około metra od testowanego psa.
Zadanie testu
Sprawdzenie wrażliwości na ostry dźwięk, może to być tez test na wczesne głuchoty
Ocena
1 Słucha, lokalizuje źródło dźwięku, podchodzi szczękając lub warcząc
2 Słucha, lokalizuje źródło dźwięku, szczeka lub warczy
3 Słucha, lokalizuje źródło dźwięku, okazuje zainteresowanie i podchodzi do przedmiotu
4 Słucha, lokalizuje źródło dźwięku
5 Przestraszony - wycofuje się, chowa się
6 Ignoruje dźwięk, nie wykazuje zainteresowania
IX. Reakcja na ruch
Szczeniak umieszczony jest pośrodku pomieszczenia, egzaminator używa ręcznika z przywiązanym do niego sznurkiem. Pociągając za sznurek powoduje ze ręcznik porusza się przed szczeniakiem w odległości około 0.5 metra.
Zadanie testu
Sprawdzenie rodzaju reakcji na nieznany, poruszający się przedmiot
Ocena
1 Obserwuje, atakuje i gryzie
2 Obserwuje, szczeka, ogon uniesiony
3 Obserwuje z zainteresowaniem, podchodzi i próbuje zbadać bliżej ( wącha, dotyka nosem / łapą)
4 Obserwuje, szczeka, ogon podwinięty
5 Ucieka, chowa się
X Budowa ciała
Egzaminator obserwuje poruszającego się psa, następnie delikatnie ustawia go w pozycji stojącej naturalnej dla danej rasy i ocenia budowę ciała używając następujących kategorii: prosty przód, prosty tył, położenie barków / łopatek, katowanie przodu, katowanie tylu.
Zadanie testu
Próba wstępnego określenia budowy szczeniaka
Ocena
Dobry budowa ciała zgodna z wzorcem rasy
Poprawny nieznacznie rożni się od wzorca
Niedostateczny wyraźne wady w budowie ciała
Podsumowanie i analiza wyników:
W większości ocena 1
Osobnik wybitnie dominujący, agresywny, łatwo prowokowany do gryzienia. Natura dominującego psa powodowała będzie stała walkę o pozycje pierwszego w stadzie. Wymaga właściciela z bardzo dużym doświadczeniem w pracy z dominującymi, agresywnymi psami. Nie nadaje się do roli psa domowego, właściwie trenowany może pracować jako pies wartowniczy lub policyjny.
W większości ocena 2
Osobnik dominujący i pewny siebie. Może być łatwo sprowokowany do gryzienia ale jest w stanie łatwo zaakceptować przewodnictwo doświadczonego właściciela. Nie nadaje się dla osób niezdecydowanych, obawiających się podejmować decyzje. We właściwych rękach psy takie maja szansę na duże osiągnięcia w treningu i pracy. Mogą spełniać role psa domowego gdy właściciele posiadają wystarczającą wiedze na temat pracy z dominującym psem i dysponują czasem na trening i długie spacery z psem.
W większości ocena 3
Osobnik otwarty i przyjacielski, zdolny do przystosowania się do każdej sytuacji pod warunkiem, ze poddany zostanie regularnemu treningowi. Elastyczny temperament pozwoli na adaptacje do rożnych środowisk - pies musi być jednak szkolony przez doświadczonego właściciela lub pod okiem doświadczonego trenera. Może być zbyt trudny dla starszych wiekiem właścicieli lub rodzin z małymi dziećmi. Wymaga dużo czasu na prace i spacery.
W większości ocena 4
Osobnik łatwy do kontrolowania, łatwo adoptujący się, wyraźnie podporządkowujący się właścicielowi i oczekujący jego przewodnictwa. Łatwy do trenowania, dobry wybór dla rodzin z dziećmi, nadający się zdecydowanie na psa domowego. Okazuje mocne przywiązanie do wszystkich członków rodziny. Brak pewności siebie może powodować trudności w szkoleniu - wymaga umiejętnego podejścia oraz pozytywnych metod treningowych.
W większości ocena 5
Krańcowo poddany, brak pewności siebie. Tworzy bardzo mocna więź z właścicielem, wymaga stałej opieki, częstych zachęt i wyraźnego poparcia. Niewłaściwie wychowywany staje się psem nieśmiałym a nawet bojaźliwym. Nadaje się najbardziej dla starszych, cierpliwych osób o spokojnym unormowanym stylu życia.
W większości ocena 6
Osobnik niezależny, nie zainteresowany kontaktami z ludźmi. Bardzo rzadko zdarzają się psy z takimi wynikami. Psy z ras północnych - husky, malamuty, samoyedy a także basenji oraz psy gończe mogą okazać ten poziom niezależności.
Zauważcie, że trzeba spasować charakter człowieka z psim. Dwa razy się zastanówcie zanim podejmiecie decyzję o wyborze rasy i zakupieniu szczeniaka.
Test opracowali Joachima i Wendy Volhard